Indonesië deel 1: Een popster met een lichtgevende duim

‘’Maak kennis met Traveljob. Een 24-jarige backpacker die liftend door Indonesie reist en een cultuurshock teweeg brengt in Sumatra. Mensen die naar het zuiden reizen, reizen plots naar het noorden om hem te begeleiden. Mensen die een selfie met hem weten te maken stellen dit in als profielfoto. Mensen die tijd met hem door brengen stellen hun grootste slaapkamer, het meest luxe hotel en hun duurste auto beschikbaar om hun vrijgevigheid kenbaar te maken. Kortom, een jongen die onze aandacht weet te wekken. Pak dus nu uw kans om deze blanke jongeman te ontmoeten en hem het beste van onze cultuur te laten zien voordat het te laat is.’’ Dit zou zo maar een advertentie in de krant van Sumatra kunnen zijn. Een eiland waar amper blanke mensen komen en waar de mensen genoeg moed hebben om contact te leggen met mij.

Batam: 14.06.15

Ik bereikte Indonesië via de havenplaats Batam, een stad vlakbij Singapore. Een koppel dat mij doelloos op de parkeerplaats zag rondlopen was zo aardig mij naar het centrum van Batam te brengen.

Batam wordt soms gekscherend ‘’het tweede Bali’’ genoemd. Niet vanwege de natuur, stranden of duikmogelijkheden, maar vanwege de lage bierprijs. Ik verwachtte daarom veel toeristen, maar ik zag er geen één. ‘s Avonds wilde ik wel zo’n goedkoop biertje proberen, maar het was erg rustig in Batam waardoor ik was aangewezen op een verlaten karaokebar. Ik was zo’n beetje de enige klant en kon de hele avond mijn valse stem door de zaal laten galmen. Ik wist met mijn act twee oudere dames te charmeren, maar de enige toerist van Batam liet zich niet vangen.

Dumai: 15.06.15

De volgende dag legde ik het resterende deel van de tocht naar het vasteland af, een vaartocht van 8 uur naar Dumai. Ik werd opgewacht door Said en Fanie, twee vrienden die regelmatig reizigers rondleiden. Tijdens de lunch ontdekte ik dat hagelslag ook in Indonesie een lekkernij is, onder de naam ‘’seres’’. Ik ontdekte meer Nederlandse invloeden. Veel zelfstandig naamwoorden zoals kantoor, korting en koelkast worden ook in het Bahasa, de nationale taal van Indonesie, gebruikt. Het barst van de Nederlandse bakkerijen, veel steden hebben een ‘’Dutch quarter’’.

Said was 33 en bouwde van zijn spaarcenten zijn eigen huis. Het huis waar Said met zijn toekomstige vrouw en kinderen zou gaan wonen was bijna af. Said moest alleen nog een leuke vrouw vinden. Hij zocht een vrouw die naar hem luisterde, de huishouding kon doen en een goede moeder voor zijn kinderen zou zijn. Als hij geen geschikte vrouw wist te vinden, hoopte hij dat zijn ouders een goede vrouw voor hem konden vinden. Zijn liefdesbenadering was erg rationeel, Said plande de liefde en liet het hem niet overkomen.

Said werkte voor de overheid en omdat de Ramadan over een paar dagen begon, waren alle islamieten bezig met het voorbereiden van een feestmaal. Said en zijn collega’s slachtten twee buffalo’s, waarvan ze het vlees gratis aan de bewoners gaven. Ik mocht het slachtritueel aanschouwen en deed dat met enige tegenzin. De dieren waren flink zenuwachtig voor ze gevangen werden. Eenmaal gevangen en vastgebonden werden de buffalo’s net zo lang uitgeput tot ze op de grond lagen en amper meer bewogen. Deze uitputtingsslag duurde een half uur, waarin je zag dat de dieren letterlijk de dood in de ogen keken. Toen de buffalo’s op de grond lagen werden de poten vastgebonden en werd de genadeklap, het doorsnijden van de keel, gegeven.

Twee uur later was er niks meer van de buffalo te zien en lagen er op dezelfde plek stukken vlees die klaar waren voor de barbeque. Ik zag de buffalo’s meer lijden dan nodig, maar moest accepteren dat de dieren op deze traditionele wijze geslacht werden.

Pekanbaru: 16.06.15 - 17.06.15

Na 5 maanden reizen heb ik best veel gezien. Tempels of natuurgebieden moeten steeds meer uit de kast halen om indruk te maken op mij. En de opwinding van een ‘’once in a lifetime motorrit’’ wordt steeds kleiner. Maar ik krijg nog steeds dezelfde energieboost van het ontmoeten van nieuwe mensen en sta regelmatig versteld van wat mensen te vertellen hebben.

Om bijzondere en hele behulpzame mensen te ontmoeten, en interessante gesprekken te hebben tijdens het transport besloot ik te gaan liften door Indonesie. In 2,5 week wilde ik al liftend van West Sumatra naar Bali, een afstand van 3000 kilometer, afleggen. Misschien onmogelijk, onveilig en/of oncomfortabel, maar dat wilde ik ervaren en niet van een ander aannemen. Het gaf me een opwindend gevoel dat ik niet wist bij wie ik in zou stappen en dat ik niet onder controle had wanneer ik waar zou zijn. Alsof ik het reizen herontdekte …

De reis van Dumai naar Pekanbaru, ongeveer 200 km, was de eerste keer dat ik ging liften. Toch wel met trillende benen, stopte er al snel een vrachtwagen die mij naar Pekanbaru wilde brengen. Twee gebroeders van eind twintig waren blij wat nieuw vlees in de cabine te hebben, iemand die hun standaard ritje kon opbeuren. Ze belden direct een aantal vrienden op om te vertellen dat er een ‘’bule’’, een blank iemand, met hen meereed. Ze vertelden me over hun familie en hun leven in Dumai, beiden waren ze getrouwd en één van hen had twee kinderen. Het leken mij betrouwbare mannen totdat ze mij vertelden dat de 30 dollar die ze die dag verdienden, ze direct weer uit zouden geven aan een prostituee. Voor de mannen was dit hun moment van sensatie, tussen de lange, eentonige ritten door. Maar er zat wel een onschuldige vrouw geduldig te wachten tot manlief weer thuis was, terwijl meneer vol passie de bloemetjes buiten aan het zetten was.

In Pekanbaru verbleef ik bij Elpen, een sympathieke dokter met een oneindige energie. Dag en nacht stond hij klaar voor zijn patiënten, hij gaf zijn collega’s training in empathisch handelen en ontving op zijn tijd nog een stel reizigers. Hij doet graag nieuwe kennis op en weet dat op een plezierige manier weet over te brengen.

Elpen was een casanova in de dop, maar hield er een conservatieve levensstijl op na. Een goede connectie met de ouders was nodig voordat hij afsprak met een vrouw. Als hij het een leuke vrouw vond werden de toekomstplannen op elkaar afgestemd. Als dit klopte, en er potentieel een goede basis was voor een langdurige relatie, werden er trouwplannen gemaakt. Elpen zit nu in deze fase, hij heeft zijn toekomstige vrouw ongeveer tien keer gezien, en gaat over een paar maanden trouwen. Na het trouwen kan Elpen zijn liefdesgevoelens volledig toelaten en kan hij zijn geliefde zo vaak zien als hij wil.

Ik praat graag met lokale studenten over mijn reis. Vaak vertel ik een verhaal dat de fantasie van de studenten te boven gaat en geef ik ze daarmee nieuwe inspiratie, oefenen de studenten hun Engels en het leert mij iets over hun belevingswereld. Ik ontmoette in Pekanbaru Suhai en John, twee mannen die beide een Engelse school opgezet hebben. Ze vroegen mij met de studenten te praten. Helaas waren veel studenten op vakantie, dus ik kon slechts met twee studenten van Suhai praten.

John zijn school bevond zich in een andere stad. We arriveerden erg laat bij John zijn school, waardoor de studenten al naar huis waren. John werd wel erg opdringerig toen hij vroeg of ik een dag langer kon blijven om zijn studenten te ontmoeten.  Het bleek hem niet om mijn praatje met de studenten te gaan, maar om de foto’s van mij met zijn studenten. Foto’s die zijn school zouden promoten. Zolang ik niet betaald werd als topmodel had ik geen behoefte mijn planning aan te passen voor een paar foto’s.

Ik ontmoette veel van John zijn vrienden in een aantal barretjes. Ze dronken hier elke avond 4 liter kokoslikeur, dat slechts €0,30 per 1,5 liter kostte en 14% alcohol bevatte. Ik had nog niet eerder zoveel alcoholisten bij elkaar gezien.

Het dorp waar John woonde had een koning, dit was de sterkste man van het dorp. De koning hoefde niet te werken. Hij ging elke ochtend langs de deuren om geld op te halen voor zijn levensonderhoud. Hoe arm de mensen ook waren, ze waren gul in het geven van geld aan de koning. Na zijn rondje kon de koning weer languit in zijn hangstoel gaan zitten en de rest van de dag genieten van een paar flessen kokoslikeur.

Ook ontmoette ik Mr. Rais, een imam die in verschillende landen uitleg geeft over het geloof. John introduceerde hem als een wijze man en hij overdreef niet. Mr. Rais straalde veel rust uit. Je hing aan zijn lippen, zonder dat hij hard zijn best deed jouw aandacht te krijgen. Hij had de vaardigheid dingen over te brengen op een doordringende manier en dwong jouw aandacht af met zijn uitstraling. Indrukwekkend was het, maar de vraag is of het een gift of een karaktertrek is?

Jambi: 18.06.15 – 19.06.15

De volgende dag wachtte Lukman, alias Mr. Holland, mij op in Jambi, een stad 400 kilometer ten oosten van Pekanbaru. Tijdens zijn masterstudie in Leiden was hij onder de indruk geraakt van Nederland en zijn droom was terug te keren naar het land van de stroopwafels.

Lukman zocht de mensen die hij om zich heen wilde hebben gericht uit. Dit waren vaak jonge mensen met potentie, die zelfverzekerd overkwamen en hun zegje klaar hadden. Lukman begeleidde hen en zij hielpen hem met zijn werk voor de universiteit; een win-win situatie.  

Via Lukman kwam ik in contact met een groep IT studenten die graag hun Engels spreken wilden verbeteren. Ze hadden allemaal een vraag voorbereid, maar doordat de meeste leerlingen erg onzeker waren over hun Engels durfde ze hun vraag niet te stellen. Wat hier gebeurde was kenmerkend voor wat ik in grote delen van Azië observeerde. Er wordt hard gewerkt en gedisciplineerd gestudeerd, maar de onzekerheid en bescheidenheid remt ze in hun kans om te leren door te doen en te ervaren. Meer dan andere bevolkingsgroepen worden de Aziaten geremd door hun angsten.

Palembang: 20.06.15 - 21.06.15

Ik liftte door naar de volgende stad op weg naar Bali: Palembang. In een winkelcentrum ontmoette ik een vrolijke, Zuid-Amerikaans lijkende dame, genaamd Nina. Ondanks dat het haar sterk werd afgeraden had Nina in haar eentje door Kenia gereisd en was dit een fantastische ervaring voor haar geworden. Ze kon niet wachten tot haar volgende avontuurlijke reis, ze wachtte alleen op een opwelling waarin ze het vliegticket zou boeken.

Ik dineerde met Nina en haar vrienden, wat vaak zeer uitgebreid gedaan wordt tijdens de Ramadan. Zoals de meeste Aziaten, stonden Nina en haar vrienden erop dat ik elk gerecht probeerde. Met twee tafels vol met eten was dit een hele opgave. Het meeste eten was erg lekker, vooral de sate, waarna we voor een afzakkertje naar de lokale markt gingen. Ik bleek hier een Aziatische fanclub te hebben. Veel mensen wilde op de foto met mij en met het beste Engels knoopte sommige mensen een praatje aan. Na tien minuten had ik een prinsessenring en een traditionele ring met een grote steen om mijn vingers zitten en had ik mijn souvenirs van deze zelden bezochte stad binnen.

Mijn trip van Palembang naar Lampung, de meest oostelijke stad van Sumatra, werd een hele bijzondere rit. Toen ik ‘s avonds aan het liften was bij een tankstation in Palembang, en mijn fluoriscerende duim weer goed van pas kwam, werd me de helpende hand toegestoken door groep jongeren. Ze hadden niet eerder een lifter gezien en vonden het geweldig om mij aan een lift te helpen. Met veel enthousiasme probeerde ze elke auto of truck te stoppen en met success; na tien minuten stopte er een truck die mij naar Lampung kon brengen.

Ik stapte in en toen ik in de cabine ging zitten ontdekte ik dat ik daar met nog zes andere mensen zat; een koppel met drie kinderen, een dochter van 6 jaar en twee zoons van 5 en 2 jaar, en een monteur. Het verwonderde me dat ze nog plek zagen een zevende persoon mee te nemen.

De cabine zeg er erg slecht uit; de bekleding was gescheurd, de rugleuning hing naar voren, de meeste snoeren hingen los en de versnellingspook lag open. Het was duidelijk dat dit gezin erg arm was. Dit werd bevestigd toen de vader, hij sprak een beetje Engels en Google Translate hielp ons ook een eind op weg, vertelde dat hij al vijf jaar in de truck woonde en een klein kamertje in Jakarta huurde. Ze hadden geen geld om de kinderen naar school te sturen en het oudste kind had longproblemen, maar er was geen geld voor medicatie. Het gezin leed erg zwaar, toch zag je dit niet aan hun gezichten af. God en elkaars gezelschap gaf ze de kracht om te blijven vechten voor een beter leven en te genieten van wat ze wel hadden; de liefde van een hechte familie.

Ik viel in slaap op een klein deel van de achterbank, terwijl ik werd omarmd door een van de kinderen die waarschijnlijk dacht dat ik haar vader was, en sliep hier toch nog redelijk. De volgende morgen schrokken ze wel even toen bleek dat ik niet hun vader was, maar ze waren snel gewend aan mij. Ik leerde de kinderen een beetje Engels, hielp de kleinste met het eten en leek deel van een familie die ik al jaren kende.

De truck was gammel, maar alles wat belangrijk was werkte goed. Dit veranderde toen ‘s ochtends de remkabel scheurde. Zonder dat de remmen werkten moesten we op zoek naar een garage. Dit werd een politieagent die ons probeerde te stoppen bijna fataal, hij kon op het laatste moment nog aan de kant springen voor de niet te stoppen truck. Onveilig was de rit wel …

Bij de eerstvolgende stop besloot ik daarom met een andere truck verder te reizen. Wel was ik vastbesloten deze familie te gaan helpen. Ik sprak af de familie in Jakarta te bezoeken.

Nu, een paar weken later, heb ik de familie bezocht in Jakarta. Ze woonde in een achterstandswijk waar de meeste mensen blij waren dat ze elke dag brood op de plank hadden. Mensen die ik graag zou willen helpen, omdat ik zeker weet dat zij elke cent die ik heb harder nodig hebben dan ikzelf. Helaas ben ik geen vermogende CEO en kan ik niet iedereen helpen. De goedheid, kracht en armoede van de familie die mij naar Lampung had gebracht, maakte wel zodanig indruk dat ik hen moest helpen. Ik hielp de familie met het betalen van de huur en inmiddels hebben we ook een school gevonden voor de kinderen, zodat de twee oudste kinderen over een maand naar school kunnen gaan.